De Zyp brooch |oak, new silver | Private collection, NL

WAAKER - SLAAPER - DROOMER
In the Dutch Republic during the seventeenth century commerce prospered and in its wake the arts, but also printing and cartography had their heyday at that time. The maps made by the Blaeu family were world renowned; their Atlas Mayor was a status symbol par excellence. Those maps were not only practical for navigation, but they also gave people grip on the world in which they lived; how their native soil was part of a bigger entity.

Francis Willemstijn often ventured into the past through her jewellery. She already used her own family tree as a means of transportation and employed the stones and building materials she dug up around her house to connect with days gone by. With her new jewellery pieces the journey into history almost gets practical support. Willemstijn developed a system to transfer old maps to wooden surfaces, which she subsequently applies in her work enhancing its associative quality.  Those charts illustrate how centuries ago land was claimed from the sea and how the landscape of Holland was defined by transportation and safety measures. The simultaneous urge to expand and to protect the country resulted sometimes in the construction several dykes in rapid succession, each situated parallel to the other. The most important one - de Waaker(the alert one) - lay next to the sea, the older dyke - de Slaaper (the sleeper)- was behind it, functioning as an extra safeguard and occasionally there even was a third one - de Droomer (the dreamer).

The means of expression which Francis Willemstijn chooses for her work are always quite remarkable. This time she literally extracted soil from the old dykes and incorporated it in some jewellery pieces. In a very different vein she contrasted twenty-first century satellite cartography with historic maps. In the resulting jewellery pieces, several regions only consist of a delicate lacework of roads and waterways. They were meticulously sawed out of new-silver - by now Willemstijn's signature technique. It is almost as if history is dissolving in front of your eyes; as if access to the past will always remain an illusion... 


Tijdens de zeventiende eeuw bloeide in de Nederlanden niet alleen de handel en - in het verlengde daarvan - de beeldende kunst, maar ook de drukkunst en cartografie. De atlassen van Blaeu waren wereldberoemd; de Atlas Major was een statussymbool par excellence. Dat soort kaarten waren niet alleen praktisch voor de navigatie, maar ze gaven mensen ook zicht op de wereld waarin ze leefden: hoe hun geboortegrond onderdeel was van het grotere geheel.

Francis Wilemstijn mag in haar werk graag afreizen naar het verleden. Ze gebruikte haar eigen familiegeschiedenis meer dan eens als vervoermiddel en werkte met het gesteente en de bouwresten die ze aantrof in de grond rond haar huis. De tocht door de historie krijgt in de nieuwe sieraden haast praktische ondersteuning. Willemstijn ontwikkelde een procedé waarmee ze oude landkaarten op hout kan overbrengen en ze zo in een stuk kan opnemen om er de zeggingskracht mee te verhogen. 
De prenten illustreren hoe in vroeger eeuwen land uit water werd gewonnen en hoe transport en beheer het Hollandse landschap vormden. Door de combinatie van expansiedrift en bescherming tegen het water, ontstonden er op termijn soms meerdere dijken dicht bij elkaar. De belangrijkste - de Waaker - grensde direct aan de zee, een oudere dijk erachter - de Slaaper - fungeerde dan als extra beveiliging en soms was er zelfs nog een derde exemplaar - de Droomer. 

De beeldende middelen die Francis Willemstijn voor haar werk kiest, zijn altijd weer opmerkelijk. Ditmaal heeft ze letterlijk aarde uit de oude dijken geschept en die in sieraden verwerkt, maar daarnaast contrasteert ze ook eenentwintigste eeuwse satelietcartografie met historisch kaartmateriaal. Van sommmige gebieden bleef alleen een ragfijn, uit nieuw-zilver uitgezaagd, kantwerk van wegen en vaarten over - inmiddels Willemstijn's karakteristieke handschrift. Het is haast alsof je de geschiedenis onder je handen ziet oplossen, en de weg naar het verleden altijd ontoegankelijk zal blijven....

Ward Schrijver, 2016


Waaker - Slaaper - Droomer necklace | oak, new silver, agate


Groningen brooch | oak, new silver, earth


Oostdongeradeel brooch | oak, new silver


Holland necklace | oak, new silver, earth | Private collection, NL

Dedgum necklace | oak, new silver, agate | Collection CODA Museum, Apeldoorn, NL


Grond earrings | oak, new silver, earth, silver


Eekhoff necklace | oak, new silver, jade


Friesland brooch | oak, new silver


Grond brooch | oak, new silver, earth


1792 necklace | wood, obsidian, onyx, silver, gold | Private collection, NL



Kaaskop necklace | oak, new silver, obsidian, silver


Untitled bracelet |oak, ebony, obsidian, silver, gold | Private collection, NL

Noorderland necklace | wood, new silver, obsidian, silver | Private collection, NL


1792 necklace | wood, obsidian, onyx, silver, gold | Private collection, NL

Opperdoes - Akersloot necklace | oak, new silver, agate, silver | Private collection, NL

Waaker - Slaaper - Droomer
Photography: Francis Willemstijn
tekst: Ward Schrijver